Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021 – 2022 στο Πανεπιστήμιο Πατρών αναπτύχθηκε η πρωτοβουλία ενός εγχειρήματος που αποσκοπεί στην ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές να έρθουν πιο κοντά στον πρωτογενή τομέα, έναν τομέα που αποτελεί τον σημαντικότερο πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και στην πράσινη ενέργεια, η οποία αποτελεί μία «ασφαλή» και σημαντική διέξοδο στο ενεργειακό πρόβλημα που μαστίζει την εποχή μας.
Στο πλαίσιο Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ τριών (3) εργαστηρίων των Τμημάτων Βιολογίας, Γεωπονίας και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών, το θερμοκήπιο του τμήματος Βιολογίας (Εργ. Φυσιολογίας Φυτών) βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ως κοινή ερευνητική υποδομή (Core Facility). Η συγκεκριμένη δομή του Πανεπιστημίου Πατρών διακρίνεται για την πραγματική του κλίμακα (205 m2) και την ομοιότητά του με παραγωγικά θερμοκήπια, γεγονός που δίνει το πλεονέκτημα στις ερευνητικές διεργασίες που διεξάγονται πάνω σε καινοτόμες τεχνολογίες να έχουν εμφανές και άμεσο αντίκρισμα στην Πανεπιστημιακή κοινότητα και στην κοινωνία συνολικότερα.
Μέσα σε έναν χρόνο, τα εμπλεκόμενα μέλη ΔΕΠ/ΕΔΙΠ κ. Αγγελική Καυγά, κ. Γιώργος Γραμματικόπουλος, κ. Γεωργία Πετροπούλου και κ. Δημήτρης Τσιπιανίτης, με το συγκεκριμένο εγχείρημα και σε συνεργασία με τον Γενικό Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Φώτη Σκιαδά και με την πλήρη υποστήριξη του Αντιπρύτανη Έρευνας και Ανάπτυξης, κ. Παναγιώτη Δημόπουλου και του Πρύτανη, κ. Χρήστου Μπούρα έφεραν εις πέρας σημαντικές εργασίες αναβάθμισης, που κατέστησαν το θερμοκήπιο πλήρως λειτουργικό.
Πιο συγκεκριμένα επιτεύχθηκε:
- αποκατάσταση λειτουργίας του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού
- αποκατάσταση της λειτουργίας της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης
- αποκατάσταση της λειτουργίας του εσωτερικού και εξωτερικού δικτύου ηλεκτροφωτισμού
- σύνδεση με το δίκτυο δεδομένων του Πανεπιστημίου
- αντικατάσταση υαλοπινάκων του καλύμματος και χαλύβδινων στοιχείων του σκελετού που είχαν υποστεί σοβαρές φθορές με το πέρασμα του χρόνου
- εγκατάσταση Αυτόματου Μετεωρολογικού Σταθμού (ΑΜΣ), με όλους τους απαραίτητους αισθητήρες για την καταγραφή όλων των κλιματικών παραμέτρων του μακροκλίματος
- εγκατάσταση δύο συστημάτων λήψης μικροκλιματικών δεδομένων (ad hoc) εντός του θερμοκηπίου, τα οποία αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τη διεξαγωγή ερευνών
- αναβάθμιση σε Ψηφιακό θερμοκήπιο μέσω συστημάτων Ευφυούς Γεωργίας (IEnGreen Πρόγραμμα RIS ΠΔΕ) με βάση το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT)
- δημιουργία ασύρματου δικτύου λήψης δεδομένων με την εγκατάσταση οπτικών ινών για την απομακρυσμένη επικοινωνία με τον ΑΜΣ, και γενικότερα με το θερμοκήπιο.
Ως προς την ενεργειακή πλευρά, η ανάγκη για τη δημιουργία ενός αυτόνομου ενεργειακά θερμοκηπίου οδήγησε στην ενσωμάτωση στην οροφή του θερμοκηπίου σειράς καινοτόμων ημι-διάφανων φωτοβολταϊκών μονάδων (BSG 250-49), κατάλληλα σχεδιασμένων για θερμοκήπια από την ελληνική εταιρεία Brite Solar. Λαμβάνοντας υπόψη την αναγκαιότητα της ηλιακής ακτινοβολίας για τον φυτικό θόλο, αλλά και ενεργειακές ανάγκες, όπως π.χ. η θέρμανση, ο σχεδιασμός τους είναι τέτοιος ώστε να επιτρέπουν τη ροή της απαραίτητης ηλιακής ακτινοβολίας για την καλλιέργεια, καθώς χαρακτηρίζονται από υψηλή ηλιακή διαπερατότητα, αλλά και υψηλό βαθμό σκέδασης του φωτός, γεγονός που δίνει το πλεονέκτημα αποφυγής επιμέρους έντονων σκιάσεων από πιθανά σκελετικά στοιχεία που βρίσκονται κάτω από αυτά.
Βασικό χαρακτηριστικό των φωτοβολταϊκών μονάδων είναι το γεγονός ότι πρόκειται για φωτοβολταϊκά τύπου διπλής όψης (bifacial), αυξάνοντας την παραγωγή ενέργειας, καθώς η παραγωγή ρεύματος βασίζεται στο φως που προσπίπτει και στις δύο πλευρές της μονάδας, παρουσιάζοντας μέγιστη ονομαστική ισχύ 250 W. Τις φωτοβολταϊκές μονάδες συνοδεύουν η απαραίτητη μπαταρία για την αποθήκευση ενέργειας, ένας ρυθμιστής φόρτισης και ένας υβριδικός inverter, ο οποίος έχει τη δυνατότητα χρήσης της ενέργειας του δημόσιου δικτύου, αν κριθεί απαραίτητο.
Για τη μελέτη και τον έλεγχο της απόδοσης των φωτοβολταϊκών μονάδων και της παραγωγής/κατανάλωσης ενέργειας, προστέθηκαν μετρητές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα καταγραφής όλων των απαραίτητων δεδομένων, όπως ρεύμα, τάση κ.ά., βασιζόμενοι στο πρωτόκολλο ZigBee για τη μετάδοση των δεδομένων αυτών (Meazon, εταιρεία Διαχείρισης ενέργειας, ευφυών κτιρίων & πόλεων).
Beyond the State of the art: η επόμενη ημέρα του παραπάνω εγχειρήματος περιλαμβάνει την εγκατάσταση συστημάτων που θα χρησιμοποιούν την παραγόμενη ενέργεια, όπως π.χ. την εγκατάσταση ενός σταθμού φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων/πατινιών για χρήση τους από τα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας του Πανεπιστημίου Πατρών.
Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό του Πανεπιστημίου Πατρών @up τεύχος 9 Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2022